2020 Een heel bijzondere vondst

25-06-2020
Åkermaniet - beeldbreedte 4 mm
Åkermaniet - beeldbreedte 4 mm

door Jacques Feijen

Minstens éénmaal per jaar bezoek ik met mijn vrienden Henk en Felix de bekende Graulay bij Hillesheim in de West-Eifel. Het is een grote lavagroeve, waar verzamelaars nog steeds in mogen om buiten werktijden naar mineralen te zoeken. Maar alleen op zaterdag en zondag. Wel even om toestemming vragen, maar dat gaat prima via internet. De groeve is vooral geliefd om haar hoge kwaliteit aan basalt. Helaas voor ons bevat dit type basalt heel weinig spleten en holtes waarin de gezochte mineralen kunnen zijn afgezet. En dat betekent dat je soms met weinig vondsten naar huis gaat, en soms vind je de jackpot. Maar het is toch altijd spannend zoeken en denk eraan dat basalt echt knoerthard is en dat handschoenen, veiligheidsbril, zware hamers en steenbeitels echt nodig zijn.

Midden in de Coronatijd en tussen de lockdowns door, juni 2020, gingen Henk en Felix op pad naar de Graulay. Ik kon helaas die zondag niet mee. De volgende dag vernam ik van Felix dat zij waarschijnlijk het zeer zeldzame mineraal fresnoiet gevonden hadden! Nou, dat was nog eens spectaculair te noemen. De Graulay telt meer dan 100 verschillende mineralen. Maar daarvan zijn er zeker 80 die slechts heel zelden worden gevonden en herkend. Toen ik enkele dagen daarna enkele van de door Felix en Henk gevonden stukken onder de microscoop kon leggen, twijfelde ik toch zeer aan hun voorlopige determinatie. Ik bezit zelf twee fresnoiet specimens in mijn verzameling, en die zagen er toch platter en meer geel uit. Maar ja, ik ben ook niet alwetend en beschik ook niet over allerlei dure apparatuur om met zekerheid te kunnen vaststellen welk mineraal het zou kunnen zijn. Beide mineralen zijn tetragonaal, vertonen ongeveer dezelfde habitus en in dit geval was de gelige kleur ook niet erg behulpzaam. Maar ik vond het wel een spectaculaire vondst die ook nog eens heel fotogeniek was. Dat is vaak het geval met de mineralen uit de Eifel. Ze zijn klein maar fijn! Maar de twijfel bleef toch bestaan, en vooral de afwijkende kleur van de felgele fresnoieten uit mijn verzameling, bleef gerede twijfel zaaien. Gelukkig bleek enkele maanden later een bekende Eifelspecialist in staat de vondst correct te determineren. En daar kwam iets totaal onverwachts uit: åkermaniet! Wij kenden het mineraal wel uit onze verzameling slakkenmineralen, maar ik had het nog nooit gezien in zijn natuurlijke schoonheid. Dus deze vondst van Henk en Felix was werkelijk een lot uit de loterij!

Uit de formule kunnen we afleiden dat het hier een mineraal uit de silicaatgroep betreft. Op de foto zien we de åkermaniet als blokkige kristallen. Aan de linkerkant herkennen we een nefelienkristal en de matrix ziet eruit als een massieve brok suiker. Bij nader onderzoek blijkt deze matrix geheel te zijn opgebouwd uit phillipsietkristallen. Ook weer een echte zeoliet. Als je goed zoekt vind je ook een pyroxeenkristal. Dat is wat lastig te herkennen omdat we bijna loodrecht op de kopse kant kijken. Helemaal voorin kleine fluorapatietkristallen. Al met al een typische paragenese voor de Graulay.